Door: Robert Vermeiren

Tegelijk moet worden benadrukt dat de zorg aan jongeren vaak goede resultaten kent. Daar ken ik vele voorbeelden van. Verhalen van jongeren die met mij op pad gaan. Nog dit jaar mocht ik college geven met enkelen van hen, waaronder Kaylee en Misha. Beiden vertelden dat ze perspectief zien, nadat ze jarenlang - te lang - in een diepe put zaten. Ook voor hen willen we uiteraard verandering. Het hoort niet dat jongeren in dergelijke omstandigheden terecht komen.

De directe aanleiding voor ANYRoad is een dramatische gebeurtenis bij Curium, enkele jaren terug: de eerste suïcide in het destijds 50-jarig bestaan van Curium. Dit voorval volgde op een lang traject van behandeling. Een te lang traject, een onbevredigend traject. Door haar wanhoop en herhaald falende behandeling zijn we er niet in geslaagd haar te bereiken. Het is een voorval waar we nog steeds aan terugdenken , dat gegrift staat in ons geheugen. Een voorval dat ons aanzet om te zoeken naar wegen van hoop.

Behalve dit zijn ook de jongeren zelf de drijfveer achter ANYRoad. De verhalen van Jantine, Martin, Kaylee, Misha en vele anderen die ik mocht ontmoeten via de NJR Hoofdzaken en ExPex. Keer op keer begreep ik van hen dat het anders moet. Dat we minder moeten focussen op labels en dat het verhaal van de jongere centraal moet staan. Vandaar dat de verhalende diagnostiek in mijn optreden bij Zomergasten centraal zal staan.

Ik ben gelukkig niet de enige die pleit voor een paradigma verandering in de psychiatrie, het is een beweging die gaande is. Een beweging die ervoor moet zorgen dat we minder focussen op classificaties en wat er mis is met het individu, dat we minder louter leunen op specifieke behandeling. Een beweging die het verhaal van de jongere en diens omgeving centraal stelt, waar classificaties een onderdeel van zijn. Waarbij contact maken en de onderlinge relatie de overhand krijgen. En waarin we de jongere zien als een speler in interactie met de omgeving.

Deze paradigmaverandering leunt nauw aan bij de herstelbeweging, want hoop is daar intrinsiek onderdeel van. Kwetsbaarheid wordt niet louter gezien als een handicap en tekortkoming, maar ook als kracht. Omdat kwetsbaarheid motiverend kan zijn en omdat dat wat jongeren kwetsbaar maakt in de ene context, een sterkte kan zijn in een andere. Vanuit die gedachte moeten we streven naar adaptatie, het toewerken naar een waardevol en vreugdevol leven.

"Onze missie is dat elke jongere een waardevolle plek in de samenleving heeft."

Ook het onderzoek moet anders, ook daar moet de paradigmaverandering optreden. ANYRoad is begonnen als een afgewezen voorstel bij ZonMW. Eén van de reden is dat de strikte wetenschap van vergelijken en zoeken naar oorzaken te zeer leunt op selectie van groepen, en het vatten in classificaties. De jongeren die wij willen onderzoeken worden door die selectiecriteria steevast geweerd. We zijn FNO dan ook zeer erkentelijk dat zij relevantie boven strikte wetenschap plaatsten, en ons een mooie startsubsidie hebben gegeven. Iedereen die er verder aan bijdraagt is uiteraard van harte welkom.

De missie van ANYRoad is dat elke jongere een plek krijgt in de maatschappij. Een waardevolle plek, waarin een deugddoend en vreugdevol leven kan worden geleefd. Ik merk uit gesprekken met jongeren en professionals dat we stappen aan het zetten zijn in de goede richting. Daar ben ik verheugd over. We hopen dat we hier met ons onderzoek de komende jaren verder impuls kunnen geven.